De internationale toppers van Brabant

Joy Arpots (Scout Brabant C) sprak tijdens het afscheid van Eric Koopmanschap (medewerker provincie Noord-Brabant) over de internationale positie van Brabant als het gaat om cultuur. Lees zijn speech hier terug! Ook te vinden op Mestmag.nl.

”Het was de stichting Erfgoed Brabant, die mij eens een kaart van deze provincie liet zien. Het was een landkaart uit de 15e of 16e eeuw, de provincie was toen doorsneden met een fijnmazig netwerk van paden, vooral zandpaden. Bijna al deze paden gingen zuidwaarts, over de grens heen, naar België, Frankrijk, naar Spanje. Het waren de handelspaden, waarover Brabanders eeuwen her al internationaal gingen.

Mij zou het niks verbazen als die Tuin Der Lusten ook over een van die zandpaden ging, zuidwaarts, richting Spanje, toen. Voor mij staat vast dat Vincent van Gogh enkele eeuwen later via diezelfde routes naar het zuiden is getrokken. Of Viktor en Rolf zich internationaal begaven via deze zandpaden is onwaarschijnlijk, maar ook zij gingen, zij gingen internationaal, en ook zij verwierven wereldfaam.

We moeten Brabant internationaal op de kaart zetten!

Ik woon nou 15 jaar in deze provincie en ik hoor niet anders.

Toen ik programmeur was van het Chassé Theater bedachten we de Internationale Selectie. En ook vandaag de dag staat de wereldtop te dansen en te acteren in Breda.

Toen ik werkzaam was voor 2018Eindhoven|Brabant, de ambitie om Culturele Hoofdstad van Europa te worden, was dat internationale tot mantra verheven.

En het adagium van mijn huidige werkgever luidt: “Met Brabant C wil de provincie stimuleren dat in de toekomst in Brabant meer kunst en cultuur van internationaal niveau te zien en te beleven is.”

Als het thema van deze speech ‘Brabant Internationaal’ is, dan lijkt dat te duiden op de vurige wens van Brabant om er internationaal bij te horen. Met zijn kunst. Is dat kolder? Kan dat? Willen we dat? En hoe dan?

Ik geef u alvast mijn conclusie en leg u daarna uit hoe en waarom.
Ik zeg u: Brabantse kunst is al internationale top.

In 2010 ging ik naar Shanghai, omdat daar de World Expo was. Wat me het meest trof was Happy Street, het Nederlandse paviljoen dat een hit was, door zijn onderscheidend concept, zijn afwijkende vormgeving, door zijn humor en zijn pioniersgeest. De ontwerper heet John Körmeling, Eindhovenaar. U kent hem wel van het T-huis in Breda, het ronddraaiend huis op dat verkeersplein in Tilburg en zijn kiosk bij het Van Abbe. John werd een icoon van die Expo. En Nederland was trots. Maar Brabant?

Ik noemde u al Viktor en Rolf, wist u dat ze in 1969 geboren werden in Geldrop en Dongen? Weet de rest van de wereld dat? Weet heel Brabant dat?

Wie weet dat de internationaal gelauwerde Joep van Lieshout een Brabander is? Of dat de gerenommeerde Erik van Lieshout in Deurne geboren is?

Ik noem Jan Taminiau (van de jurken van Maxima ja, maar ook van de jurken uit Gejaagd Door De Wind van Theatergroep Matzer).

Of Piet Hein Eek, sinds kort ook wel Piet Hein EE KEE JA geheten.

Tiësto dan en Hardwell, en Extrema en al die anderen in hun kielzog, die deze provincie tot toonaangevend Dance-paradijs maken.

Moderne danstoppers als het Tilburgse T.R.A.S.H. dat al jarenlang internationaal gaat, choreograaf Jan Martens vorige week nog in het Theatre de la Ville in Parijs en Arno Schuitemaker die zijn nieuwste dansvoorstelling in Turijn in première deed gaan.

U hebt toch ook gelezen dat De Stilte, het jeugddansgezelschap uit Breda, het beste exportproduct van de Nederlandse podiumkunsten is. De Stilte op 1, dan komt er heel lang niks, en dan pas het Nederlands Dans Theater en Toneelgroep Amsterdam. En daarna het Concertgebouworkest.

Zegt de naam The Ruggeds u iets? Deze urban hiphop-dancers uit Eindhoven dansen in uitverkochte theaters in de States. Zoals het legendarische Apollo Theatre in Harlem, New York, waar zwarte grootheden als James Brown stonden. Deze internationaal gevierde Ruggeds moeten helaas hard knokken om erkenning in hun eigen Brabant.

Vergeet ik nog iets? Jazeker. Ik heb het nog niet over het Eindhovense wolfsmeisje Kovacs gehad. En ik vergat nog bijna de Dutch Design Week. Misschien moet ik Glow ook noemen. Of het festival Playgrounds, dat de wereldtop op het gebied van de digitale AV-kunst ontvangt. Of het unieke internationale Circo Circolo in Liempde. En dan is er nog het STRP festival, waar kunst technologie kust.

Wist u dat het Van Abbe 80 jaar geleden een van de eerste musea voor hedendaagse kunst in Europa was. Sinds 2004 is de directeur trouwens een Engelsman.

Meer buitenlanders. Ik noem de Vlamingen van Het Zuidelijk Toneel, wat genieten we van hun tongval. En de Duitser Stefan Rosu, de intendant van onze philharmonie.

Denk je met één zo’n museum in de provincie tot de internationale top te behoren, heeft Brabant er minstens twee. Tilburg heeft sinds een kwart eeuw De Pont. En effe verderop ook nog het Textielmuseum, met zijn unieke Textiellab. En over een week is het Noord-Brabants Museum ‘frontpage news worldwide’. Ja, ik durf ook MOTI te noemen in Breda. En zeker ook het EKWC, het enige Europese Keramiek Centrum, in Oisterwijk.

Zie zo, nog eentje dan, een lieveling van u allen. Guus, onze Guus met zijn zachte G, hij verbaasde Londen, heel Engeland, door een uitverkocht concert te geven in de Royal Albert Hall. Guus nam niet het zandpad zuidwaarts, maar de boot westwaarts. Of misschien ging hij wel Per Spoor door de tunnel (kedeng kedeng). Dan kwam hij ook al door Parijs, waar hij volgende maand twee avonden optreedt in een uitverkocht Olympia.

Enfin, ik kan nog wel even doorgaan, maar u snapt het: Brabantse kunst behoort tot de internationale top, Brabantse kunst is internationale top.

Maar. Er is 1 grote maar. Waarom weet de wereld dit niet?
Weet de wereld dat Jheronimus van ’s-Hertogenbosch is? Dat-ie een Brabander is. En waar dat Brabant dan ligt?

Vier weken terug keerde de bekendste Bosschenaar wereldwijd eventjes terug naar zijn geboortestad. Weet u wie dat is? Die allerbekendste, nu nog levende Bosschenaar?

Frans de Waal hield in het kader van JB500 een lezing over de Morele Aap in de Tuin Der Lusten. Dat deed Frans voor een overweldigend publiek van 550 belangstellenden. Wel enigszins gênant dat op de website geen melding werd gemaakt van het feit dat deze beroemde primatoloog in 1948 geboren is, in Den Bosch.

Zo gaat Brabant dus om met zijn godenzonen (en godendochters). Wij hier in Brabant, wij hebben internationale toppers. Maar we vertellen niemand dat het Brabanders zijn.

Die miljoenen Chinezen kun je niet kwalijk nemen dat ze niet weten dat John Körmeling in Brabant werkt. Je mag al blij zijn dat ze daar weten welke kant op Europa ligt.

We moeten niet meer zo verlegen zijn. Niet meer zo schuchter. We moeten dit de rest van de wereld vertellen. En duidelijk maken, en uitleggen. Zeggen wie we zijn.- Joy Arpots

Je hoeft het die West-Afrikaanse vrouwen – maar ook sterren als Beyonce – die in te blitse gewaden van Vlisco lopen, niet te verwijten dat ze Helmond niet kunnen duiden.

Maar de pest is dat veel Brabanders dat dus ook niet weten: dat Maarten Baas er eentje van hier is, dat die kinky beehaa’s van Marlies Dekkers eigenlijk verwekt zijn in Oosterhout, dat de componist Michel van der Aa uit Oss komt. Dat Vader Abraham… oh nee, dat weten we dan weer wel.

Samenvattend besluit ik met de gelukzalige constatering dat de Brabantse kunst de afgelopen decennia internationale roem heeft verworven. Waarvoor hulde!

Wat ons nog rest zijn 2 dingen.

Ten eerste.
We moeten niet meer zo verlegen zijn. Niet meer zo schuchter. We moeten dit de rest van de wereld vertellen. En duidelijk maken, en uitleggen. Zeggen wie we zijn.

Ten tweede moeten we dit aan onze Brabanders vertellen. Opdat zij trots kunnen zijn.

En dan denk ik aan Brabant, en dan denk ik aan Guus als hij het Brabantse volkslied zingt: “was men maar op Brabant zo trots als een Fries”.”